حافظیه نام مجموعه آرامگاه شاعر برجسته ایرانی، حافظ شیرازی است که یکی از دیدنی های شیراز به شمار میرود. آرامگاه حافظ در شمال شهر شیراز، پایین تر از دروازه قرآن، در یکی از قبرستان های معروف شیراز به نام خاک مصلی قرار دارد. این مجموعه که در تور شیراز خواهید دید، بهدلیل جایدادن آرامگاه حافظ شیرازی در خود به این نام مشهور شدهاست. مساحت حافظیه ۲ هکتار بوده و از ۲ صحن شمالی و جنوبی تشکیل یافته که این صحنها توسط تالاری از یکدیگر جدا شدهاند. این مجموعه ۴ درب ورودی-خروجی دارد که درب اصلی در سمت جنوب آن، دو درب در سمت غرب آن و یک درب در سمت شمالشرق آن قرار گرفتهاست.
تالار حافظیه که از آثار دورهٔ زندیان است، ۵۶ متر طول و ۸ متر عرض داشته و از ۲۰ ستون سنگی، هرکدام به ارتفاع ۵ متر تشکیل شدهاست. این تالار پیشتر شامل ۴ ستون و ۴ اتاق بوده که بعدها اتاقها از محدودهٔ آن حذف گردیدهاست. در سمت شرق و غرب تالار ۲ اتاق -یکی متعلق به سازمان میراث فرهنگی و دیگری مربوط به دفتر آرامگاه- وجود دارد. شیوهٔ معماری این تالار مربوط به دورههای هخامنشیان و زندیان است.
این مجموعه ۶۵ سال پس از درگذشت حافظ، در سال ۸۵۶ هجری قمری
(۱۴۵۲ میلادی)، شمسالدین محمد یغمایی وزیر میرزا ابوالقاسم بابر گورکانی
(پسر میرزا بایسنغر نواده شاهرخ بن تیمور) حاکم فارس، برای اولین بار
ساختمانی گنبدی شکل را بر فراز مقبره حافظ بنا کرد و در جلو این ساختمان،
حوض بزرگی ساخت که از آب رکنآباد پر میشد. این بنا یک بار در اوایل قرن
یازدهم هجری و در زمان حکومت شاه عباس صفوی، و دیگر بار ۳۵۰ سال پس از وفات
حافظ به دستور نادرشاه افشار مرمت شد. در سال ۱۱۸۷ هجری قمری، کریم خان
زند بر مقبره حافظ، بارگاهی به سبک بناهای خود،شامل تالاری با چهار ستون
سنگی یکپارچه و بلند و باغی بزرگ در جلو آن ساخت و بر مزارش سنگ مرمری نهاد
که امروز نیز باقی است.
بنای کنونی در سال ۱۳۱۵ به کوشش شادروان علی
اصغر حکمت با بهره گیری از عناصر معماری روزگار کریم خان زند و یادمانهای
حافظیه توسط آندره گدار فرانسوی طراحی و اجرا شد.