Delgosha Garden of Shiraz
در دروازه جنوبی آرامگاه سعدی در شیراز و پایین تر از قلعه نادر، باغی بزرگ قرار دارد که به دلگشا معروف است. این باغ از تعدادی زمین وسیع تشکیل شده که درحاشیه خیابان بوستان واقع شده اند و به مقبره سعدی راه دارند. باغ دلگشا در دوره صفویه نیز از باغ های مهم و تفریحی شیراز بود. به طوری که در تصاویر به جا مانده از جهانگردان اروپایی به این باغ اشاره های فراوان شده است. این باغ که 5/7 هکتار مساحت دارد، هم اکنون از گردشگاه های دیدنی شیراز است. باغ دلگشا در فهرست آثار ملی با شماره ۹۱۲ به ثبت رسیده‌است. با تور شیراز سفر کنید و از این باغ که از دیدنی های شیراز است، بازدید کنید.
این بنا را بر روی یک سکو ساخته اند و قسمت پایین تر دیوارها را با سنگ صاف و مصطح پوشانیده اند. دارای سه طبقه می باشد و ایوان آن با کاشی کاریهای براق تزیین گردیده است. درهای برخی از اتاقها بسیار قدیمی هستند.در طبقه اول یک حوض هشت وجهی قرار دارد که دارای کاشیکاریهای آبی است. سقف ساختمان یک گنبد ساده است و درمحل دریچه هوا قراردارد. در این بنا چهار اتاق سلطنتی نیز وجود دارد. از دروازه ورودی باغ تا ساختمان که درمرکز آن قرار گرفته، یک آبنما و یک خیابان سیمانی وجود دارد. چهار خیابان بدین گونه در اطراف ساختمان ساخته شده اند که به دیوارهای باغ ختم می گردند. درکنار برخی از این خیابانها، درختان سرو وکاج به چشم می خورند ودر قسمتهای دیگر باغ نیز درختهای پرتقال، نخل وگردو کاشته اند.
سابقه آبادانی و وجود این باغ نه تنها به پیش از دوره سلسلههای آل اینجو و آل مظفر میرسد بلکه تا پیش از اسلام یعنی دوره حکومت ساسانیان، به دلیل همجواری با مظهر کاریزی کهن و استقرار در حریم قلعه بسیار قدیمی مشهور به کهندژ بوده که بقایای آن تا نیم سده پیش بر فراز کوه مقابل قرار داشت، قطعی است. این باغ در دشت زیر پای این قلعه و در نزدیکی مظهر کاریز سعدی که آب گازاران هم نامیده می‌شود واقع شده است، آب قنات سعدی از گذشته تا کنون باغ دلگشا و چند باغ دیگر و کشتزارهای اطراف را مشروب میسازد. در دوره تسلط تیمور گورکانی در فارس، این باغ و مجموعه باغ‌ها در نهایت آبادانی بوده و پس از دیدن این باغ، در سمرقند باغی بزرگ به همین شیوه به نام دلگشا احداث نمود. این باغ در دوره صفویه از باغهای مشهور به شمار میرفته و در دوره افشاریه همچنان آباد و احتمالاً مدتی در تملک میرزا محمد کلان‌تر فارس بوده است.
حدود نیم قرن پیش این باغ در تملک خورشید کلاه لقاءالدوله دختر قوامالملوک بود که با شوهر خود ناظمالملک در آنجا میزیست، تا اینکه چندین سال قبل از ورثه قوام خریداری گردید و در حال حاضر در تملک دولت می‌باشد. در سمت شمال باغ، باغچه کوچکی است که به علت احداث خیابانهایی در اطراف باغ، از ضلع شمالی، جدا شده است که این باغچه به نام باغ طاووس خوانده می‌شود و فاقد عمارت است، ولی دارای درختان کهنسال سرو، کاج و نخل می‌باشد که بین آن‌ها را درختان نارنج پوشانده است.
